फोटोग्राफर भन्दा चर्चित फोटो
आन्दोलन मात्र नभएर नेपालको सांस्कृतिक र पर्यटनमा समेत काम गराँौ भन्ने ठानेर मुस्ताङमा एक डेढ वर्ष बसे त्यहाँ पनि उनले मनिसहरूको दैनिकी र त्यहाँका रमण्ीाय ठाँउहरूको फोटो खिचे । टोनी हेगनसँग पनि काम गर्ने मौका पाए पछि सन् १९६२ मा किताब प्रकाशन भयो । लाइफ स्टाइलको फोटो पनि खिच्ने रहर लागेर खिचेका उनको फोटोहरू नेपाल ट्राभलरमा छापिन्थ्यो । उनी २ पटक फोटो पत्रकार समूहको अध्यक्ष समेत भइसकेका छन् । ०७२ सालको भुकम्प लगत्तै जापान गएर आफ्नो फोटो प्रदर्शन गर्न पाएका उनले त्यहाँबाट पाएको पैसाले भूकम्प राहत कोषमा जम्मा गर्ने मौका पाएका थिए । उनले धेरै मानिसहरूसँग सहकार्य गरी काम गर्दा विभिन्न ठाँउमा घुम्ने अवसर समेत पाएका थिए ।
फोटो पत्रकारिता गर्दा डर भने पटक्कै मान्न नहुने सुझाब उनले दिन्छन् । फोटोले कुनै कथा नै भनिदिने र पत्रकारहरूले कुनै फिचर पाउने खालका फाटोहरु खिच्नु पर्छ भन्ने राय उनको छ ।
अहिले प्रविधिको विकास भयो हाम्रो बेलामा त एउटा फोटो खिच्नकै लागि दौडधुप गर्न पर्ने बाध्यता रहेको थियो । फोटोको महत्व बुझ्दै जाँदा हामीले व्यक्तिको व्यक्तित्वको अध्ययन गरिसकेको हुनुपर्छ । उसको पोट्रट खिच्ने की के खिच्ने भनेर पहिला विचार गर्नु पर्छ । कुनै घटना क्रममा तपाईँ यसो गर्नुस् म खिच्छु भनेर हुँदैन । पत्रकार भएपछि गतिविधि हेर्नुपर्ने अनि खिचिहाल्नु पर्ने उनको भोगाइ छ । पहिला सामानहरू पाउन मुश्किल र क्यामेरा बोकेर हिँडदा पनि ‘के त्यो कुहिरे जस्तो क्यामरा बोकेर हिँडिरहेको’ भन्ने र स्टुडियोमा काम गर्नेलाई मात्र फोटोग्राफर मान्ने चलन रहेको थियो।
अहिले त जो पनि फोटोग्राफर, जहाँ गएपनि फोटो खिचिहाल्यो अनि सामाजिक सञ्जालमा हालेपछि भाइरल भइहाल्छ । फोटोग्राफीका लागि बेस चाहिन्छ र त्यो भनेको प्रकाश र छाँया (लाईट एण्ड सेड) हो । हामी पत्रकारहरू भन्ने बेलामा देशको चौथो अङ्ग भन्छौ र अधिकारको कुरा गछौँ तर आफ्नो फाइदाको लागि अरुको अधिकारको हनन गर्न भने नहुने उनको बुझाई छ । साँचो के हो पत्ता लगाएर मात्र फोटो खिच्ने गर्नु पर्दछ । जति नेचुरल रुपमा फोटो खिचिन्छ त्यो नै राम्रो हुन्छ । पेशाप्रति बफादार हुनु पर्छ । झन् फोटो पत्रकारितामा त कालो छ भने त्यसलाई कालो नै देखाउन पर्छ गोरो छ भने गोरो नै देखाउन पर्छ । जहाँ गए पनि र जस्तो सुकै परिस्थितिमा भिज्न सक्नु पर्छ । लगनशील भएर अगाडि बढ्यो भने सफल भइन्छ । आफू खट्न सके आफँ मालिक भइन्छ भन्ने उनको सुझाव छ ।
उनको पालामा केही नभएको र यस्तो हेर्दा आफू चाँडो जन्मिएर केही गर्न नसकेको होकी जस्तो लाग्ने गरेको उनी बताउँछन् । फोटोग्राफीको महत्व बढे पनि खट्न नसक्ने र प्रविधिको बारेमा अपडेट हुन नसक्नेलाई भने यो पेशा गर्न गाह्रो रहेको उनको बुझाई छ । नयाँ पुस्ताहरू टेक्नोलोजीमा जति ज्ञान जानेर अगाडी बढ्दा हुन्छ त्यति राम्रो ।
फोटोग्राफीका कारण विकृति पनि आएको छ । हरेक घटनाहरू बढाइचडाइ देखाउने विस्फोटहरूमा लास देखाइदिने र कतिपय फोटोहरूको क्रेडिट नदिने गरेका छन् भन्ने गुनासो उनको छ । नाम झुक्किने गरेर एउटाले खिचेको फोटो अर्काको नामबाट हाल्ने र विभिन्न सङ्घ संस्थाहरूले क्यालेन्डरमा नाम नदिई छापिदिने प्रचलन नेपालमा रहेको उनी बताउँछन । अहिले फोटोग्राफर भएर जीवन बाँच्न गाह्रो छैन भन्ने उनको लामो सङ्घर्षले बताउँदछ ।
Comments
Post a Comment